Siemię lniane Jest jednym z czterech rodzajów nasion jakie stosujemy do wypieku naszych chlebów na zakwasie z ziarnami. Waga: 1 kg Siemię lniane jest jednym z najpopularniejszych środków medycyny naturalnej, jeśli chodzi o ilość i różnorodność zastosowań. Stosowane jest do łagodzenia szeregu dolegliwości układu pokarmowego, a także oddechowego, oraz zewnętrznie. Przede
Siemię lniane to nic innego jak nasiona lnu zwyczajnego, który jest jedną z najstarszych i najważniejszych roślin uprawianych na świecie. Nazwa łacińska lnu zwyczajnego (Linum usitatissimum) oznacza „bardzo przydatne”. Roślina ta produkuje małe, płaskie nasiona, w kolorze od złotożółtego do czerwonawo-brązowego. Siemię lniane ma chrupiącą konsystencję i orzechowy posmak. Każda część rośliny jest wykorzystywana komercyjnie, bezpośrednio lub po przetworzeniu. Dla zdrowia człowieka szczególne znaczenie mają nasiona, które charakteryzują się wysoką wartością odżywczą i szerokimi walorami prozdrowotnymi. W pigułce Siemię lniane działa osłonowo na błonę śluzową żołądka (np. u osób z wrzodami) Siemię lniane reguluje pracę naszego przewodu pokarmowego, zwalczając zaparcia Siemię lniane przyczynia się do obniżenia stężenia cholesterolu i glukozy we krwi. Obniża również ciśnienie tętnicze krwi Siemię lniane pomaga zmniejszyć masę ciała Według opinii wielu osób, siemię lniane nawilża włosy i sprawia, że stają się bardziej elastyczne i lśniące Siemię lniane dostarcza wysokie ilości błonnika pokarmowego, lignin i kwasów tłuszczowych z rodziny omega-3 (kwasu alfa-linolowego) Siemię lniane nie zawiera glutenu Siemię lniane złote i brązowe nie różnią się miedzy sobą zawartością składników odżywczych Siemię lniane, które ma być spożywane na surowo dobrze, aby uprzednio rozdrobnić (np. w młynku do kawy), aby składniki w nim zawarte były lepiej przyswajane przez nasz organizm Siemię lniane jest ogólnie bezpieczne w spożyciu. Jednakże zbyt wysokie jego ilości mogą prowadzić do zaburzeń żołądkowo-jelitowych Porcja siemienia lnianego, przy której nie powinno wystąpić działanie niepożądane to 50 g dziennie Siemię lniane: skład i wartość odżywcza Siemię lniane – kalorie, witaminy i składniki mineralne Siemię lniane jest produktem stosunkowo wysokokalorycznym – 100 g siemienia lnianego dostarcza 530 kcal. Trzeba jednak pamiętać, że nie spożywa się wysokich ilości siemienia. Siemię lniane zawiera składniki mineralne, głównie: fosfor, magnez, potas i wapń. Z drugiej strony, nasiona lnu są ubogie w sód. W siemieniu lnianym w niewielkiej ilości obecne są witaminy, głównie jest to witamina E . Według danych, siemię lniane złociste i brązowe praktycznie wcale nie różnią się wartością odżywczą. Siemię lniane jest bogatym źródłem kwasów tłuszczowych omega-3 Jednym z najważniejszych składników występujących w siemieniu lnianym są niezbędne kwasy tłuszczowe omega-3, a dokładniej kwas alfa-linolenowy (ALA). Prawdopodobnie, wśród wegan siemię lniane jest najlepszym źródłem kwasów omega-3. Przypisuje się im szereg właściwości prozdrowotnych. Pomimo to, dla naszego zdrowia bardziej cenne są inne kwasy omega-3: kwas eikozapentaenowy (EPA) i dokozaheksaenowy (DHA), których najlepszym źródłem są ryby. Co prawda organizm człowieka potrafi przekształcać ALA (zawarty w siemieniu lnianym) do EPA i DHA ale biokonwersja ta (przemiana) jest bardzo mało wydajna. Kwas alfa-linolenowy stanowi aż ok. 40-60% wszystkich kwasów tłuszczowych obecnych w siemieniu lnianym. Warto zaznaczyć, że ALA jest lepiej przyswajany przez organizm człowieka w postaci zmielonych nasion lnu niż nasion całych. W siemieniu lnianym występuje również bardzo korzystny dla naszego zdrowia stosunek kwasów tłuszczowych omega-6 do kwasów omega-3, który wynosi 0,3:1,0. Im ten stosunek jest mniejszy (im mniej jest kwasów omega-6, a więcej kwasów omega-3) tym lepiej. Prawidłowy stosunek omega-6 do omega-3 powinien wynosić ok. 4:1. Niestety w powszechnej diecie, stosunek ten wynosi nawet 20-30:1. Dla przykładu, w ziarnach soi wynosi on 6,7:1, w otrębach ryżowych 2:1, a w kukurydzy 56:1. Siemię lniane to najlepsze źródło lignin Siemię lniane jest najbogatszym źródłem lignin, które należą do grupy fitoestrogenów. Występują one również w zbożach (pszenica, jęczmień, owies), nasionach roślin strączkowych (fasola, soczewica, soja), warzywach (brokuły, czosnek, szparagi, marchew), czy też jagodach. Jednakże siemię lniane zawiera ok. 75-800 razy więcej lignin niż wspomniane ziarna zbóż, warzywa, rośliny strączkowe i owoce. Ligninom i innym fitoestrogenom przypisuje się szereg właściwości prozdrowotnych. Wyniki badań epidemiologicznych pokazują, że dieta bogata w fitoestrogeny może zmniejszać ryzyko niektórych nowotworów zależnych od hormonów, jak również zmniejszać częstotliwość występowania chorób serca i osteoporozy. Siemię lniane zawiera wysokie ilości błonnika pokarmowego Siemię lniane jest bogate w błonnik pokarmowy. W 100 g siemienia lnianego znajduje się ok. 25 g błonnika. Nasiona lnu zawierają zarówno frakcje błonnika pokarmowego rozpuszczalnego jak i nierozpuszczalnego. Stosunek obydwóch frakcji wynosi ok. 1:4 / 1:1,5 w zależności od opracowania naukowego i badanej próby siemienia lnianego. Wśród frakcji nierozpuszczalnych znajdują się wspomniane ligniny, hemiceluloza oraz celuloza. Frakcję rozpuszczalną tworzą gumy śluzowe. Siemię lniane jest źródłem przeciwutleniaczy W siemieniu lnianym zidentyfikowano obecność wielu związków o właściwościach przeciwutleniających. Wśród nich wymienia się przede wszystkim polifenole takie jak: kwas ferulowy, kwas chlorogenowy, kwas galusowy, glukozydy kwasu p-kumarowego, kwasu hydroksycynamonowego i kwasu 4-hydroksybenzoesowego. Skład aminokwasowy białka siemienia lnianego jest podobny do białka soi Białko obecne w siemieniu lnianym bogate jest w aminokwasy takie jak: arginina, kwas asparaginowy, kwas glutaminowy, glicyna i leucyna. Jednakże białko siemienia lnianego nie jest uznawane za kompletne ze względu na niską zawartość lizyny. Warto podkreślić, że białko siemienia lnianego pozbawione jest glutenu, dlatego może być spożywane przez osoby z celiakią. Siemię lniane: właściwości Siemię lniane łagodzi objawy zespołu jelita drażliwego (IBS) Badania przeprowadzone na niewielkiej grupie osób cierpiących na zespół jelita drażliwego (IBS) pokazały, że spożywanie dwóch łyżek siemienia lnianego dzienne przez 4 tygodnie wpłynęło korzystnie na zmniejszenie objawów choroby. W grupie osób przyjmujących siemię lniane w całości odnotowano złagodzenie bólu związanego z IBS, jak również zmniejszenie jego natężenia. Osoby spożywające siemię lniane w całości zgłaszały również zadowolenie z poprawy czynności jelit. Zarówno u osób spożywających siemię lniane w całości, jak i u osób otrzymujących zmielone siemię lniane stwierdzono zmniejszone nasilenie wzdęć. Pomimo wykazanych pozytywnych efektów spożywania siemienia lnianego przez osoby z IBS trzeba zwrócić uwagę, że badania były przeprowadzone na niewielkiej grupie uczestników, przez co uzyskane wyniki badań nie są rozstrzygające. Siemię lniane na zaparcia Ze względu na wysoką zawartość błonnika pokarmowego w siemieniu lnianym, wielokrotnie sugerowano, że produkt ten może zmniejszać zaparcia. Naukowcy wykonali badania, w których uczestnikom cierpiącym na zaparcia podawali 10 g siemienia lnianego dwa razy dziennie w postaci ciasteczek przez 12 tygodni. Po zakończeniu doświadczenia zaobserwowali, że spożywanie siemienia lnianego wpłynęło korzystnie na występowanie i objawy zaparć. Siemię lniane pomaga w obniżeniu masy ciała Najnowsza (z 2017 roku) publikacja obejmująca wiele badań naukowych wskazuje, że spożywanie siemienia lnianego może pomagać w obniżeniu masy ciała. Zaobserwowano, że wzbogacenie diety w siemię lniane pozwoliło na obniżenie masy ciała o ok. 1,75 kg. Siemię lniane przyczyniło się również do zmniejszenia obwodu w talii (o 1,21 cm). Warto zaznaczyć, że lepsze efekty uzyskiwane były, gdy siemię lniane było spożywane regularnie przez więcej niż 12 tygodni. Dodatkowo obniżenie masy ciała było bardziej skuteczne w przypadku osób z występującą nadwagą i otyłością niż u osób zdrowych. Znaczenie miała również płeć – efekty stosowania siemienia lnianego były bardziej widoczne u kobiet. W jaki sposób siemię lniane obniża masę ciała? Prawdopodobnie za działanie obniżające masę ciała odpowiada obecny w siemieniu lnianym błonnik pokarmowy, głównie w postaci lignin. Jak wiadomo, błonnik pokarmowy pomaga w zapobieganiu przybierania na masie ciała, jak również wspomaga odchudzanie poprzez: Spowolnianie opróżniania żołądka Wywoływanie uczucia pełności przez wiązanie dużych ilości wody Ograniczenie wchłaniania substancji odżywczych w jelitach W przeprowadzonych badaniach wykazano, że wzbogacenie posiłku w błonnik z siemienia lnianego spowodowało większe uczucie sytości i pełności. Siemię lniane obniża poziom cholesterolu we krwi Badania przeprowadzone na grupie pacjentów z chorobą tętnić obwodowych wykazały, że osoby, które spożywały dziennie 30 g zmielonych nasion siemienia lnianego miały niższy poziom cholesterolu LDL we krwi o 15% i cholesterolu całkowitego o 11%. Inni badacze stwierdzili, że podawanie 30 g siemienia lnianego kobietom w wieku postmenopauzalnym przez 3 miesiące spowodowało obniżenie stężenia cholesterolu całkowitego o 7%, zaś cholesterolu LDL o 10%. Naukowcy nie odnotowali zmian w poziomie cholesterolu HDL i triglicerydów. Zaobserwowano również, że podawanie osobom cierpiącym na hiperlipidemię (podwyższony poziom cholesterolu we krwi) 30 g siemienia lnianego dziennie przez 40 dni poprawiło profil lipidowy krwi. Odnotowano znaczące obniżenie stężenia triglicerydów (z 226,05 na 176,6 mg/dl). U osób spożywających siemię lniane nastąpił również niewielki spadek stężenia cholesterolu całkowitego (z 226 na 214,5 mg/dl) i cholesterolu LDL (z 133,8 na 130,7 mg/dl). Jednocześnie nie stwierdzono, aby siemię lniane miało wpływ na poziom cholesterolu HDL. W wykonanym obszernym opracowaniu naukowym (metaanalizie) wykazano, że spożywanie siemienia lnianego wiąże się głównie z obniżeniem stężenia cholesterolu całkowitego i cholesterolu LDL. Autorzy publikacji wykazali, że efekt ten był większy w przypadku kobiet i osób, które przystępując do badań miały wyjściowy wysoki poziom cholesterolu. Nie zaobserwowano, aby podawanie siemienia lnianego wpływało znacząco na stężenie cholesterolu HDL i triglicerydów. Spożycie siemienia lnianego przyczynia się do obniżenia ciśnienia krwi W pracy zbiorczej (metaanalizie) obejmującej wiele badań naukowych, opublikowanej w 2015 roku stwierdzono, że długotrwałe (powyżej 3 miesięcy) spożywanie siemienia lnianego może skutkować obniżeniem skurczowego (średnio o 3,10 mmHg) i rozkurczowego ciśnienia krwi (średnio o 2,62 mmHg). Również w drugiej metaanalizie wykazano, że spożywanie siemienia lnianego może wiązać się z poprawą ciśnienia tętniczego krwi. U osób, którym podawano siemię lniane nastąpiło obniżenie skurczowego (średnio o 1,77 mmHg) i rozkurczowego ciśnienia krwi (średnio o 2,17 mmHg). Korzystne wyniki odnotowano w badaniu, w którym podawano siemię lniane w ilości 30 g/dzień prze 6 miesięcy pacjentom z nadciśnieniem tętniczym. Stwierdzono, że u osób, u których skurczowe ciśnienie tętnicze krwi wynosiło powyżej 140 mmHg nastąpiła jego redukcja aż o 15 mmHg. Obniżeniu uległo również rozkurczowe ciśnienie krwi (o 7 mmHg). Pomimo, że siemię lniane nie wykazuje silnego działania hipotensyjnego u osób zdrowych (nie obniża znacząco ciśnienia krwi), to z pewnością wprowadzenie tego produktu do diety wpłynie korzystnie na regulację naszego ciśnienia. Porcja siemienia lnianego, która wykazywała w badaniach pozytywny wpływ na obniżenie ciśnienia tętniczego krwi wynosiła zwykle 30-40 g/dzień. Siemię lniane obniża stężenie glukozy we krwi Przeprowadzona metaanaliza, której wyniki opublikowano w 2018 roku na łamach czasopisma Nutrition Reviews wykazała, że spożywanie siemienia lnianego może wiązać się z niewielkim obniżeniem poziomu glukozy we krwi. Dodatkowo stwierdzono, że u osób, w których diecie znalazło się siemię lniane nastąpiło korzystne obniżenie insulinooporności obliczone z wykorzystaniem powszechnie stosowanych wskaźników HOMA-IR i QUIKI. Oznacza to, że tkanki organizmu stają się bardziej wrażliwe na insulinę, przez co trzustka nie jest zmuszona do intensywnej jej produkcji, co wpływa pozytywnie na jej funkcjonowanie. Z tego też względu, siemię lniane może być zalecane osobom zagrożonym rozwojowi lub z występującą już cukrzycą i insulinoopornością, w tym również osobom z nadwagą i otyłością. W prowadzonych badaniach, ilość siemienia lnianego jaka przynosiła pozytywne efekty to średnio 20-40 g na dobę. Siemię lniane ma działanie przeciwnowotworowe Badania przeprowadzone w Kanadzie pozwoliły zaobserwować, że kobiety, które spożywały siemię lniane miały o 18% niższe ryzyko wystąpienia raka piersi. W doświadczeniu, w którym wzięli udział mężczyźni odnotowano, że spożywanie codziennie 30 g siemienia lnianego wpłynęło na obniżenie markerów (wskaźników) raka prostaty, co świadczy o tym, że siemię lniane może mieć znaczenie w obniżaniu ryzyka rozwoju tego typu nowotworów. Wyniki badań wykonanych na kurach pokazały, że wzbogacenie ich karmy w siemię lniane przyczyniło się do zmniejszenia częstości występowania raka jajników. Siemię lniane prawdopodobnie ma słabe działanie przeciwzapalne Autorzy opracowania naukowego (metaanalizy) wskazują, że nie ma wystarczających dowodów, aby stwierdzić, że spożywanie siemienia lnianego może zmniejszać stężenie białka C-reaktywnego. Pomimo to, efekt przeciwzapalny może mieć miejsce w przypadku osób otyłych. Siemię lniane na gardło i kaszel (domowy sposób) Co prawda nie przeprowadzono badań naukowych nad wpływem siemienia lnianego na kaszel, to w medycynie ludowej stosowano go właśnie aby złagodzić częstość suchego kaszlu. W jaki sposób miałoby to działać? Zaparzone siemię lniane tworzy gęstą i klejącą substancję, która po spożyciu oblepia ściany naszej jamy ustnej i gardła, tworząc niewielką powłokę śluzu. W ten właśnie sposób zaparzone siemię lniane hamuje odruch kaszlu. Niestety konsystencja „gluta” nie każdemu odpowiada i u niektórych osób może wywoływać odruchy wymiotne. W opinii wielu osób, powstały z zaparzenia siemienia lnianego śluz ma działanie nawilżające i łagodzi ból gardła oraz zmniejsza uczucie drapania. Siemię lniane na bóle żołądka (domowy sposób) Podobnie jak w przypadku stosowania siemienia lnianego na bóle gardła, wiele osób zaleca spożywanie zaparzonego siemienia lnianego na bóle żołądka występujące np. w przebiegu nadżerki i wrzodów. Siemię lniane do picia (wywar) o konsystencji śluzu tworzy czasowo barierę ochronną dla błony śluzowej naszego żołądka i chroni ją przed podrażnieniami. Siemię lniane na włosy (domowy sposób) W obiegu można często znaleźć informacje, że siemię lniane stosowane zewnętrznie (po uprzednim odpowiednim przygotowaniu) może korzystnie wpływać na nasze włosy. Pomimo, że nie ma dostępnych badań w tym temacie, to mnogość krążących wiadomości i opinii sprawia, że coś w tym musi być. Siemię lniane zwykle stosowane jest w formie maseczki, płukanki i mgiełki. Wszystkie te metody podobno bardzo dobrze nadają się do włosów suchych, zniszczonych, przetłuszczających się, rozdwajających się, ze skłonnościami do wypadania. Mogą być stosowane do wszystkich rodzajów włosów – do włosów farbowanych, prostych, czy też kręconych. Przygotowanie maseczki Aby przygotować maseczkę należy zalać dwie łyżki siemienia lnianego 1-2 szklankami wody (w zależności od tego, jaką chcemy uzyskać gęstość). Następnie całość gotujemy na małym ogniu przez ok. 10-15 minut, w trakcie mieszając, aby nie przypalić ziarenek. Po tym czasie całość przecedzamy (np. przez sitko lub gazę), aby pozbyć się ziarenek. Jeżeli konsystencja będzie zbyt gęsta, możemy bez problemu dodać trochę wody do uzyskania czegoś w rodzaju kisielu. Po ostudzeniu, tak przygotowaną masę nakładamy na umyte i mokre włosy na ok. 30 – 60 min. Dodatkowo, na głowę można nałożyć woreczek foliowy i nakryć go ręcznikiem. Po tym czasie maseczkę należy dobrze spłukać ciepłą wodą. porada Przygotowaną maseczkę można dodatkowo wzbogacić o inne składniki, np. aloes Według opinii osób, które stosują tego typu maseczki, podobno bardzo dobrze nawilża ona włosy, które łatwiej się układają i nie plączą. Włosy stają się bardziej elastyczne, miękkie, gładkie i lśniące. Zaleca się stosowanie takiej maseczki raz w tygodniu. Przygotowanie płukanki Sposób przygotowania płukanki jest identyczny do przygotowania maseczki, z tą różnicą, że uzyskaną masę należy jeszcze bardziej rozcieńczyć wodą, do uzyskania nieco gęstszej od wody konsystencji. Płukankę można stosować podczas mycia włosów. Należy polewać nią włosy kilkukrotnie bez spłukiwania. Taki zabieg powinien pozwolić uzyskać nam efekt śliskich włosów. Dodatkowo w przypadku osób, które mają kręcone i falowane włosy, zastosowanie płukanki może wpłynąć na poprawę ich skrętu. Płukankę można stosować nawet codziennie. Przygotowanie mgiełki Otrzymanie mgiełki jest bardzo proste. Wystarczy przygotować masę, w ten sam sposób jak przy maseczce, a następnie rozcieńczyć ją wodą w stosunku 1:1. Po odcedzeniu ziarenek należy ją przelać do buteleczki z atomizerem. Do mgiełki można dodać aloes, czy też kilka kropli oleju z pestek winogron lub olejku eterycznego. Mgiełka powinna nawilżyć i wygładzić nasze włosy. Może być stosowana zarówno na suche jak i wilgotne włosy. uwaga! Należy przygotowywać niewielkie porcje mgiełki – aby nie była ona długo przechowywana (stosunkowo szybko może się zepsuć) Przeciwwskazania i skutki uboczne Bezpieczna dzienna porcja siemienia lnianego to ok. 50 g W wielu badaniach klinicznych, które prowadzono z udziałem ludzi stosowano dawki do 50 g siemienia lnianego na dzień. Przy takiej ilości nie odnotowywano skutków ubocznych. Bezpieczeństwo spożycia siemienia lnianego w wysokości powyżej 50 g/dobę nie zostało przebadane, dlatego jako bezpieczną, dzienną dawkę można ustalić na 50 g. Siemię lniane możę powodować zaburzenia żołądkowo-jelitowe Nadmiar siemienia lnianego w diecie może u niektórych osób wywoływać dolegliwości ze strony przewodu pokarmowego, charakterystyczne dla spożycia zbyt wysokich ilości błonnika pokarmowego. Wśród objawów gastrycznych wymienia się: wzdęcia, bóle brzucha, biegunki, niestrawności i nudności. W skrajnych przypadkach może nastąpić niedrożność jelit. Jednakże może mieć to miejsce głównie wówczas, gdy spożywane są zbyt wysokie ilości siemienia lnianego w połączeniu z nieodpowiednią (zbyt niską) ilością przyjmowanych płynów. uwaga! Siemię lniane powinno być spożywane w połączeniu z płynami. Sugeruje się, aby spożywać siemię lniane np. z wodą w proporcji 1:10. Czyli każdy 1 g nasion lnu powinniśmy popijać 10 ml wody Z powyższych względów, na zbyt wysokie spożycie siemienia lnianego powinny szczególnie uważać osoby cierpiące na nieswoiste zapalenie jelit (IBD) i zespół jelita wrażliwego. U pacjentów z IBD już nawet niskie ilości siemienia lnianego mogą powodować dolegliwości żołądkowo-jelitowe. Siemię lniane a biodostępność składników pokarmowych Siemię lniane zawiera w swoim składzie linatynę – związek uważany za antagonistę witaminy B6. Oznacza to, że linatyna obecna w siemieniu lnianym zmniejsza wchłanianie witaminy B6. Jednakże według danych naukowych, dzienne spożycie siemienia lnianego w wysokości 45 g/dzień nie powodowało obniżenia poziomu witaminy B6 we krwi. Jednym ze składników siemienia lnianego jest również kwas fitynowy. Związek ten w wysokich ilościach może utrudniać wchłanianie wapnia, miedzi, żelaza, magnezu i cynku. Jednakże uważa się, że to działanie antyodżywcze jest słabsze niż w przypadku nasion soi i rzepaku. W badaniach na szczurach, którym podawano siemię lniane nie stwierdzono niższego poziomu cynku we krwi. Siemię lniane a alergie i nadwrażliwość pokarmowa Niektóre osoby mogą być uczulone na związki obecne w siemieniu lnianym. U osób nadwrażliwych po spożyciu siemienia lnianego występowały takie objawy jak: świąd dłoni, uogólniona pokrzywka, nudności, wymioty, bóle brzucha, biegunka, niedrożność nosa. Dlatego też alergia na siemię lniane jest przeciwwskazaniem do jego stosowania. Siemię lniane a szkodliwe glikozydy cyjanogenne W nasionach lnu obecne są związki chemiczne nazywane glikozydami cyjanogennymi (przykładami są linustatyna i linmaryna). Po spożyciu są one rozkładane przez enzymy zawarte w organizmie człowieka do tiocyjanianów. Powstałe tiocyjaniany mogą działać goitrogennie. Oznacza to, że związki te blokują wychwyt jodu przez tarczycę, co w konsekwencji może prowadzić do powstania wola. Jednakże nie ma dowodów naukowych na to, że spożycie siemienia lnianego powoduje objawy wola. Wysoka temperatura (np. podczas gotowania, pieczenia) powoduje prawie całkowite zniszczenia glikozydów cyjanogennych. Interakcje z lekami Siemię lniane może zmniejszać wchłanianie niektórych leków, obniżając tym samym skuteczność ich działania. Z tego powodu zaleca się, aby spożywać siemię lniane dopiero ok. 1-2 godzin od momentu przyjęcia leków. Siemię lniane w ciąży W różnych opracowaniach można znaleźć informacje, że nie zaleca się stosowania siemienia lnianego przez kobiety ciężarne i karmiące. Siemię lniane może zwiększać stężenie hormonu luteinizującego (LH) lub testosteronu, co może być szkodliwym efektem podczas ciąży. Doświadczenia przeprowadzone na zwierzętach wykazały, że siemię lniane może negatywnie oddziaływać na wzrost płodu. Jednakże jak dotąd nie ma wiarygodnych dowodów klinicznych z udziałem ludzi, aby móc jednoznacznie stwierdzić potencjalne skutki uboczne stosowania siemienia lnianego przez kobiety ciężarne i karmiące. Przeciwwskazania do spożywania siemienia lnianego raczej dotyczą jego regularnego podawania w wysokich dawkach. Sporadyczne spożywanie nie powinno mieć żadnego znaczenia. Jak spożywać siemię lniane? Przygotowanie siemienia lnianego jest bardzo łatwe. Wystarczy, aby ok. 1-2 łyżki siemienia lnianego zalać 1 szklanką gorącej wody (ale nie wrzątku) i zaparzać je pod przykryciem przez ok. 15 minut. Tak uzyskany kleik z siemienia lnianego, gdy chcemy go wykorzystać w celu złagodzenia bólu gardła czy żołądka można dodatkowo przecedzić przez sito w celu pozbycia się ziarenek lnu. W innym przypadku nie należy go odcedzać, aby dostarczyć organizmowi jak najwięcej siemienia lnianego. Ze względu na fakt, że napój z siemienia lnianego nie ma wyraźnego smaku (a dla niektórych osób jest on mdły), można do niego dodać odrobinę swojego ulubionego soku owocowego. Tak przygotowany napój najlepiej podawać 1-2 razy dziennie. Ważne, aby nie popijać go i nie spożywać tuż przed jedzeniem. Dodatkowo wywar z siemienia lnianego może zaburzać wchłanianie niektórych leków, dlatego należy go spożywać ok. 2h od momentu przyjęcia leków. Do przygotowania siemienia lnianego zalanego wodą zaleca się wybierać raczej siemię lniane w całości. Jeżeli je zmielimy – wówczas wysoka temperatura wody zniszczy więcej składników odżywczych. Zmielone siemię lniane można dodawać na surowo, np. do deserów, jogurtów, lodów, sałatek, koktajli. Ze zmielonych ziarenek siemienia składniki odżywcze w nich zawarte są łatwiej przyswajane przez nasz organizm. Pomimo, że w sprzedaży dostępne jest siemię lniane mielone, to jednak warto, aby kupować je w całości i mielić tylko w takiej ilości, jaką aktualnie potrzebujemy. Długotrwałe przechowywanie zmielonego siemienia lnianego przyczynia się do utleniania (zniszczenia) zawartych w nim, korzystnych dla zdrowia nienasyconych kwasów tłuszczowych. Siemię lniane jako zamiennik jajek Siemię lniane sprawdza się jako dobry zagęstnik i zarazem substytut (zamiennik) jajka. Może być z powodzeniem wykorzystywany przez osoby, które nie spożywają jajek (np. weganie, osoby stosujące dietę odchudzającą lub unikające cholesterolu). Uwodnione siemię lniane stosowane jest zwykle do przygotowania naleśników, babeczek, muffinek i wegańskich klopsików. Przygotowanie Aby użyć siemię lniane zamiast jajek, należy w pierwszej kolejności je zmielić. Następnie zmieloną 1 łyżkę siemienia lnianego (ok. 15 g) zalewamy trzema łyżkami ciepłej wody i mieszamy. Tak przygotowaną miksturę odstawiamy na ok. 5 minut do zgęstnienia. Podana receptura pozwala na zastąpienie w przepisie zwykle jednego jajka. uwaga! Niestety nie w każdym przepisie zastąpienie jajek w stosunku 1:1 przyniesie oczekiwane korzyści. Zamiennik jajek z siemienia lnianego nie przyczyni się do powstania piany i nie wzmocni struktury ciasta Jak kupować i przechowywać Siemię lniane jest szeroko dostępne w sprzedaży. Można dostać je zarówno w sklepach internetowych, jak i w punktach stacjonarnych. Siemię lniane z pewnością znajdziemy w sklepach spożywczych, marketach, sklepach z tzw. „zdrową żywnością”, sklepach zielarskich czy też w aptekach. Cena jednego opakowania (1 kg) siemienia lnianego wynosi średnio ok. 5-8 zł. Warto wybierać mniejsze opakowania, aby nie skazywać naszego produktu na długi okres przechowywania. Dodatkowo jak wcześniej wspomniano, lepszym wyborem będzie siemię lniane w całości niż w postaci zmielonej. Według najnowszej wiedzy, całe lub grubo zmielone nasiona lnu można przechowywać w temperaturze pokojowej nawet przez okres 10 miesięcy bez oznak zepsucia i utraty wartości odżywczej w postaci kwasów tłuszczowych z rodziny omega-3 (kwasu linolenowego). Jednakże warto zadbać, aby siemię lniane przechowywane było w szczelnych opakowaniach, najlepiej w zaciemnionych miejscach. Nasiona lnu można przechowywać również w lodówce lub zamrażarce.
Co więcej, takie krakersy lniane są banalnie szybkie i proste w przygotowaniu, gdyż robi się je tylko z 2 składników - lnu i wody. Tylko tyle wystarczy, aby wyczarować pyszny przysmak do pochrupania przed telewizorem czy na imprezie. Zobaczcie, jak zrobić krakersy z siemienia lnianego krok po kroku. Przepis na krakersy z siemienia lnianego
Zdrowe zakupy Siemię lniane to nic innego, jak nasiona lnu (Linum usitassinum), jednorocznej rośliny o niebieskich kwiatach, która od wieków znajduje zastosowanie w wielu dziedzinach: z lnu wyrabia się tkaniny, przygotowuje jedzenie, a także komponuje kosmetyki i leki. Siemię lniane to bomba witaminowa oraz naturalna terapia wielu schorzeń. Już nazwa łacińska tej rośliny zdradza, z jak potężnym sprzymierzeńcem mamy do czynienia: usitassinum można przetłumaczyć jako "najużyteczniejsze"1. Nasiona lnu są drobne, o kolorze od złocistej żółci po czerwonobrązowy. Mają lekko orzechowy smak i są chrupkie. Ugotowane w wodzie zmieniają się w kleistą maź, którą od wieków stosuje się w nieżytach żołądka jako ochronę przełyku oraz w celu złagodzenia zaparć2. Mimo to siemię lniane nie należy do produktów, które powinniśmy spożywać w dowolnych ilościach. Przekroczenie pewnej dawki może bowiem zakłócić pracę tarczycy, a nawet spowodować ciężki uszczerbek na zdrowiu. Siemię lniane - bomba składników odżywczych Nasiona lnu są źródłem lignanów (tzw. fitoestrogenów, czyli związków roślinnych, które ludzki organizm odczytuje jako żeńskie hormony płciowe), białka (ok 21%) i łatwo przyswajalnego błonnika, a także fenoli. Zawierają też dużo kwasu alfa-linolenowego (ALA), należącego do tzw. kwasów omega-3. Ogólna zawartość tłuszczów w siemieniu lnianym waha się między 37 g a 45 g na 100 g nasion – wartość ta zależy od warunków uprawy lnu2. Właściwości zdrowotne siemienia lnianego Siemię lniane chroni układ pokarmowy Błonnik stanowi ok. 45% składu nasion lnu. Tak duża jego ilość sprawia, że siemię stosuje się w łagodzeniu objawów zaparć, zespołu jelita drażliwego oraz uchyłków jelita grubego2. Siemię lniane obniża ciśnienie krwi Przeprowadzone w 2013 r. badanie z udziałem 110 ochotników udowodniło, że siemię lniane działa hipotensyjnie: po 6 miesiącach suplementacji 30 g zmielonego siemienia lnianego ciśnienie skurczowe obniżyło się u pacjentów o ok. 7 mm Hg, a rozkurczowe o ok. 10 mm Hg. Autorzy pracy są przekonani, że za regulację ciśnienia odpowiadały kwas alfa-linoleinowy, a dodatkowo lignany wpłynęły na niższe ciśnienie rozkurczowe3. Siemię lniane obniża poziom cholesterolu To zaleta kwasu alfa-linolenowego (ALA). Dzięki niemu siemię lniane ma właściwości obniżające poziom tzw. złego cholesterolu (LDL)4. Udowodniono, że ten z siemienia lnianego zapobiega odkładaniu się cholesterolu LDL w naczyniach krwionośnych, a także zmniejsza stany zapalne w tętnicach5. Inna grupa specjalistów wskazała natomiast dietę bogatą w kwas alfa-linoleinowy jako zmniejszającą ryzyko zawału serca6. W kolejnym badaniu porównano skuteczność różnych sposobów podawania błonnika z lnu w obniżaniu poziomu cholesterolu. Okazało się, że napoje wzbogacone we włókno lniane działały lepiej niż chleb z błonnikiem z siemienia lnianego7. Siemię lniane - dobre dla skóry i włosów Udowodniono, że olej z siemienia lnianego łagodzi objawy atopowego zapalenia skóry. Myszy, którym go podawano do spożycia, po 3 tygodniach rzadziej się drapały i miały mniejsze zaczerwienienie skóry niż grupa kontrolna8. Kwasy omega-3 zawarte w siemieniu lnianym odżywiają włosy, dlatego też ekstrakt z tych nasion jest składnikiem szamponów i odżywek do włosów suchych. Siemię lniane działa antyoksydacyjnie Lignany z siemienia lnianego to antyoksydanty, czyli substancje zwalczające wolne rodniki. Ich aktywność chroni przed degeneracją struktur DNA (jedna z przyczyn starzenia), a także uszkodzeniem lipidowych błon komórkowych9. Siemię lniane działa przeciwzapalnie 12-tygodniowa suplementacja kapsułkami zawierającymi 360 mg lignanów u diabetyków zmniejszyła aktywność białka C-reaktywnego (CRP), które bierze udział w reakcji zapalnej. Inna grupa naukowców pokazała, że siemię lniane może działać ochronnie na wątrobę9. Siemię lniane na choroby nerek Badanie in vitro wykazało możliwe dobroczynne działanie nasion lnu na tkanki zajęte przez wielotorbielowatość nerek, genetyczną chorobę, która z czasem doprowadza do zmian w innych narządach, np. w wątrobie. Ponadto siemię lniane może chronić nerki przed uszkodzeniem w wyniku diety wysokobiałkowej, co potwierdzono badaniem na szczurach9. Siemię lniane na cukrzycę i nadwagę Błonnik, który znajduje się w śluzie z siemienia lnianego, zwiększa lepkość treści pokarmowej oraz opóźnia opróżnienie żołądka, a także reguluje poziom glukozy po posiłku2. Uważa się, że lignany z siemienia lnianego mogą zapobiegać lub opóźniać rozwój zarówno cukrzycy typu 2, jak i typu 19. Siemię lniane i menopauza Udowodniono, że dieta bogata fitoestrogeny (np. lignany) zmniejsza ryzyko rozwoju nowotworów hormonozależnych, chorób serca oraz osteoporozy. Warto tutaj zaznaczyć, że siemię lniane zawiera do 75-800 razy więcej lignanów niż zboża, rośliny strączkowe, owoce (w tym owoce jagodowe) i warzywa (np. brokuły czy marchew). Co ciekawe, u kobiet z prawidłowym poziomem estrogenów lignany zachowują się jak antagonisty tych hormonów2. Siemię lniane wspomaga prostatę Niewielkie badanie z udziałem 15 męskich ochotników wskazało dietę niskotłuszczową oraz suplementację siemieniem lnianym jako czynniki zmniejszające ryzyko rozwoju raka prostaty. Jednocześnie zaobserwowano obniżenie poziomu cholesterolu u ochotników10. Siemię lniane w kuchni Dobra wiadomość dla wegetarian: siemię lniane idealnie zastąpi jaja w słodkich przepisach. Wystarczy zmieszać 15 g sproszkowanego siemienia z 45 ml wody i otrzymany kleik dodać do naleśników, babeczek lub ciasteczek2. Ponadto siemię lniane zawiera porównywalną ilość dobroczynnych kwasów omega-3 co ryby morskie6. Nasiona lnu są również źródłem oleju bogatego w wielonienasycone kwasy tłuszczowe. Kolor oleju jest złocistożółty, ma on neutralny smak. Olej lniany źle znosi wysoką temperaturę, nie poleca się więc go do smażenia, chociaż pewne badanie wskazało, że olej ten może być podgrzewany do temperatury 177 st. C bez szkody dla jego jakości2. Nasiona lnu możesz dodawać do sałatek, własnoręcznie wypieczonego chleba, warzywnych smoothies, a także jogurtów i kefirów. Siemię lniane – przedawkowanie Nasiona lnu zawierają również antynutrienty, czyli substancje, które mogą mieć negatywny wpływ na ludzkie zdrowie. Najważniejsze z nich to glikozydy cyjanogenne, występujące w ilości ok. 250-550 mg/ 100 g nasion. Powstające podczas trawienia tych substancji związki chemiczne utrudniają przyswajanie przez tarczycę jodu, a przewlekła ekspozycja na nie wiąże się z niedoczynnością tarczycy, rozrostem wola, a nawet zaburzeniami rozwoju. Na szczęście glikozydy cyjanogenne ulegają zniszczeniu w wysokiej temperaturze. Ponadto udowodniono, że szkodliwość innych antynutrientów z siemienia lnianego jest mniejsza niż tych zawartych w soi czy oleju rzepakowym2. Siemię lniane - ciekawostki len rośnie na wysokość od ok. 30 cm do nawet 100 cm5 len uprawiano już w czasach antycznych2 ilość aminokwasów w siemieniu lnianym jest porównywalna do nasion soi2 udowodniono, że siemię lniane zwalcza grzyby z gatunków Alternaria solani, Candida albicans i Aspergillus flavus2 wg Ajurwedy siemię lniane posiada właściwości normujące środowisko skóry (odczyn pH, nawilżenie, elastyczność), nawilżające jako lubrykant i przyspieszające gojenie ran1 bakterie jelitowe rozkładają lignany na przyswajalne dla ludzi metabolity; ich absorpcję zwiększa zmielenie nasion lnu przed spożyciem9 Bibliografia Autor publikacji: Julia Cember-Ogorzałek @ "Uwielbiam dowiadywać się nowych rzeczy i uważam, że każdy człowiek ma ciekawą historię do opowiedzenia. Kiedy akurat nie piszę, spędzam czas z dzieckiem i świnkami morskimi, organizuję wirtualne bazarki na rzecz zwierząt lub wystawiam moje małżeństwo na próbę podczas sesji Monopoly." Zobacz więcej artykułów tego eksperta
Ponadto zawiera również glikozydy cyjanogenne – linamaryna i lotaustralina, które uwalniają się z rozdrobnionych i namoczonych nasion dając trujący cyjanowodór. Dr Henryk Różański, niekwestionowany autorytet zielarski, zwraca uwagę, że nie wolno doprowadzić do spożycia w ciągu dnia nasion uszkodzonych na zimno, tak aby mogły
Co prawda wiele osób kojarzy siemię lniane z różnorakimi walorami zdrowotnymi, ale nadal zbyt rzadko ten dobroczynny składnik pojawia się w naszej diecie. A przecież benefity ze spożywania oraz picia siemienia lnianego mogą dotyczyć bardzo wielu grup, niezależnie od wieku, płci czy też trybu życia ich członków. Uniwersalny charakter tych niepozornych ziarenek z pewnością zasługuje na dogłębne omówienie wszystkich zalet, za które siemię lniane jest tak doceniane przez dietetyków i specjalistów od zdrowego odżywiania. Małe ziarenka o wielkiej mocy Nie bez powodu siemię lniane zaliczane jest do grupy tzw. superfoods – naprawdę jego właściwości są wprost imponujące. Ogromna ilość cennych kwasów omega-3 sprawia, że regularne jego spożywanie hamuje rozwój miażdżycy, pozytywnie oddziałuje na pracę mózgu oraz serca. Udowodnione także, że siemię lniane ma właściwości antyoksydacyjne oraz przeciwdziałające rozwojowi nowotworów. Wśród najcenniejszych zalet nie można pominąć niskiego indeksu glikemicznego, co przekłada się na prewencję rozwoju cukrzycy typu 2. Jeśli dodamy do tego wysoką zawartość takich dobroczynnych składników jak kwas foliowy, witaminy z grupy B, magnez, miedź, manga, selen i cynk jasno zobaczymy, że siemię lniane powinno regularnie pojawiać się w naszej diecie. Niezbędnik w diecie przy problemach trawiennych Bez wątpienia najlepiej zaznajomione z właściwościami siemienia lnianego są osoby, które zmagają się z wszelkimi schorzeniami układu pokarmowego. Wrzody żołądka czy też problemy z zaburzonym rytmem wypróżnień to tylko niektóre przykładowe sytuacje, przy których siemię lniane przynosi ogromną ulgę. Kluczowy jest jednak sposób jego przyrządzenia, ponieważ to od niego zależy efektywne działanie siemienia. Zdecydowanie najkorzystniejszą formą jest tzw. kleik z siemienia, który powstaje po zalaniu tych drobnych nasionek wodą. To pod jej wpływem ulegają one spęcznieniu oraz otaczają się warstwą charakterystycznego śluzu, który działa ochronnie na przewód pokarmowy. Siemię lniane nie tylko dla zdrowia, ale i dla urody Omawiając działanie siemienia lnianego trzeba wspomnieć o jego pozytywnym wpływie na urodę, co zapewne docenią przede wszystkim panie. Wysoka zawartość egzogennych kwasów tłuszczowych omega-3 w połączeniu z rozpuszczalną w tłuszczach witaminą E to kombinacja, dzięki której można w łatwy sposób uzyskać efekt gładkiej, młodo wyglądającej skóry. Innym skutkiem systematycznego spożywania siemienia lnianego jest wzmocnienia paznokci oraz zahamowanie wypadania włosów bez względu na podłoże tego problemu.
Przygotowanie: Siemię lniane zalewam gorącą wodą i pozostawiam do przestygnięcia. W misce łączę mąkę, drożdże, sól i cukier. Do miski dodaję siemię i letnią wodę. Ciasto wyrabiam przez kilka minut mikserem z hakami do ciasta drożdżowego. Miskę przykrywam folią spożywczą i pozostawiam do wyrośnięcia na 1,5-2 h.
data publikacji: 13:54 ten tekst przeczytasz w 3 minuty Niealkoholowe stłuszczenie wątroby (NAFLD) jest częstym następstwem zwiększonej masy ciała. Jednak choroba ta może zaatakować także osoby szczupłe. Wszystko bowiem zależy od prowadzonej przez diety. Jednym ze sposobów ochrony naszej wątroby jest dostarczanie odpowiedniej ilości zdrowych tłuszczów. Prostock-studio / Shutterstock Orzechy dla zdrowia wątroby Oliwa z oliwek dla wątroby Len dla zdrowia wątroby Awokado a wątroba Ryby dla dobra wątroby W trosce o zdrowie wątroby powinniśmy dostarczać jej zdrowych tłuszczów nienasyconych, które dzielimy na wielonienasycone i jednonienasycone Popularnymi produktami zawierającymi zdrowe tłuszcze są między innymi orzechy Do swojej diety warto wprowadzić także oliwę z oliwek oraz olej lniany Awokado stanowi bardzo dobre źródło zdrowych jednonienasyconych kwasów tłuszczowych, natomiast ryby zawierają duże ilości wielonienasyconych kwasów omega-3 Więcej informacji znajdziesz na stronie głównej Onet Wątroba jest bardzo ważnym narządem w układzie pokarmowym. Odpowiada między za proces trawienia, metabolizm oraz detoksykacje organizmu. Abyśmy mogli cieszyć się dobrym zdrowiem, wątroba musi być w doskonałej formie. Dlatego właśnie tak ważne jest dostarczanie jej odpowiedniej ilości zdrowych tłuszczów. Obecne w diecie tłuszcze dzielą się na dwie kategorie: nasycone i nienasycone. Dzienne spożycie "złych" tłuszczów nasyconych nie powinno przekraczać 10 proc. zapotrzebowania energetycznego. Natomiast tłuszcze nienasycone, do których zaliczają się tłuszcze wielonienasycone i jednonienasycone, powinny dostarczać 20-25 proc. dziennego zapotrzebowania. Tłuszcze te odpowiadają za proces wchłaniania i transportu witamin, zmniejszają stany zapalne, zmniejszają ryzyko chorób serca, regulują krzepliwość krwi, pomagają w regulacji hormonów, a także obniżają poziom cholesterolu. Niealkoholowe stłuszczenie wątroby to kolejna epidemia XXI wieku. Większość Polaków nigdy o nim nie słyszała Dalsza część pod materiałem wideo. Orzechy dla zdrowia wątroby Zawarte w orzechach tłuszcze to przede wszystkim zdrowe tłuszcze jednonienasycone, które wspomagają pracę wątroby. Jednak oprócz tłuszczów w orzechach występują także inne składniki, które wpływają na prawidłowe funkcjonowanie wątroby. Jednym z przykładów jest zawarta w pistacjach witamina B6. Innymi polecanymi orzechami są także migdały, nerkowce, orzechy laskowe oraz włoskie. Oliwa z oliwek dla wątroby Kolejnym produktem spożywczym, którego przyjmowanie korzystnie wpływa na pracę naszej wątroby, jest oliwa z oliwek. W diecie śródziemnomorskiej jest ona niezwykle popularnym składnikiem. Wykorzystywana jest między innymi jako baza wielu sosów i dressingów. Należy jednak pamiętać, że 100 g oliwy z oliwek to 844 kcal. Natomiast jedna łyżka stołowa produktu zawiera 14 g tłuszczu ogółem, w tym około 11 g to tłuszcze jednonienasycone. Wartość ta to blisko 120 kcal. Dlatego właśnie, choć zdrowa, oliwa z oliwek nie powinna być spożywana w zbyt dużych ilościach. Kwasy omega-3 - wpływ na zdrowie, najcenniejsze źródła Len dla zdrowia wątroby Dobrym wyborem spożywczym jest także olej lniany, który może być dodawany zarówno do sosów, sałatek, past kanapkowych, jak i koktajli owocowych, twarogu i jogurtów. Siemię lniane może być także spożywane w postaci zmielonej lub w całości. Jeśli jednak kupujemy całe siemię lniane, warto zmielić je tuż przed spożyciem, ponieważ w tej formie jest on lepiej przyswajalny. Należy jednak pamiętać, że zawarte w nasionach tłuszcze nienasycone są bardzo wrażliwe na niekorzystne warunki atmosferyczne takie jak światło, ciepło czy powietrze w związku z czym długie przechowywanie zmielonych ziaren może powodować jełczenie i utlenianie tych kwasów. Siemię lniane na trawienie kupisz TUTAJ. Awokado a wątroba Awokado to nie tylko smaczny, ale także niezwykle zdrowy owoc. Możemy podawać go na kanapkach, w sałatkach, pastach, a także w formie deseru. Jednym z popularnych sposobów na podawanie awokado jest również popularne guacamole. Regularne spożywanie awokado chroni przed wieloma chorobami i infekcjami, a także pomaga obniżyć poziom "złego" cholesterolu (LDL). Oto co stanie się z twoim ciałem, gdy codziennie zjesz awokado Ryby dla dobra wątroby Ryby to chyba jedne z najpopularniejszych pokarmów zawierających wielonienasycone kwasy tłuszczowe omega-3. Im ryba tłustsza tym stężenie kwasów jest większe. Do tłustych ryb należą między innymi łosoś, tuńczyk, makrela, śledź i sardynka. Na wątrobę korzystnie wpływają również zioła, które znajdziesz np. w Wątroba SteroHerbs - ziołowej mieszance dostępnej na To może cię zainteresować: Co dzieje się z organizmem, gdy rezygnujemy z jedzenia mięsa? Pozytywne i negatywne efekty Alkohol sprawia, że mózg się kurczy. Wystarczy jeden kieliszek dziennie! Trzy rzeczy, których nie wolno robić zaraz po jedzeniu Źródła dieta wątrobowa zdrowe tłuszcze awokado siemię lniane orzechy 15 powodów, żeby jeść koperek. Organizm będzie ci wdzięczny! Zdziwisz się, co potrafi Kuchnia polska bez koperku nie istnieje – i całe szczęście, to popularne zioło, które często trafia do naszych potraw i zup, ma zaskakujące właściwości. Koper... Hanna Szczygieł Zjedz codziennie kostkę czekolady. Oto dlaczego organizm będzie ci wdzięczny Choć czekolada kojarzy się raczej z czymś wyjątkowo dobrym, a niekoniecznie zdrowym, w rzeczywistości jest inaczej. Okazuje się, że może to być nie tylko pyszny... Joanna Murawska Pięć podstępnych składników, po których tyjesz. Ukrywają się w wielu produktach Czytanie etykiet na produktach spożywczych nie jest proste. Nie wiemy, co znaczą niektóre składniki, a to właśnie one mogę utrudniać utrzymywanie prawidłowej... Małgorzata Krajewska Pięć sygnałów, które wysyła organizm, gdy jesz za mało tłuszczu Choć do tej pory mogłeś żyć w przekonaniu, że tłuszcz sprawia, że tyjesz, ta kwestia wcale nie jest taka jednoznaczna. Oczywiście wszystko zależy od tego, ile go... Joanna Murawska Jak przygotować wątrobę na święta? Ważne rady Okres świąteczny to wyjątkowy czas w roku. Niepowtarzalny klimat, przystrojona choinka, spotkania w rodzinnym gronie i kosztowanie pysznych potraw – bez tego... Joanna Gontarz Tłuszcze nasycone – rola, rodzaje, źródła w diecie, niedobór Tłuszcze nasycone są zaliczane do „złych tłuszczów” w diecie. Organizm ich potrzebuje, ale w bardzo małych ilościach. Związki te stanowią źródło energii dla... Ada Gryning
Takie są efekty picia siemienia lnianego. Zaskakujące pozytywne efekty. Sprawdź, jak dobrze działa lniane siemię na zdrowie 4.07.2023
WXgH. hgcpxyk4uh.pages.dev/54hgcpxyk4uh.pages.dev/99hgcpxyk4uh.pages.dev/342hgcpxyk4uh.pages.dev/39hgcpxyk4uh.pages.dev/269hgcpxyk4uh.pages.dev/127hgcpxyk4uh.pages.dev/153hgcpxyk4uh.pages.dev/333hgcpxyk4uh.pages.dev/182
siemie lniane z czosnkiem
